Midden Afrika nam mij op. Tijdelijk verdween ik in Midden Afrika van de aardbodem. In mijn paspoort stond een andere naam. Op papier verrichtte ik een onderzoek naar verslechtering van de gezondheidstoestand [1] van de inwoners door de infectieziekte Malaria. Ik gaf ook voorlichting over deze ziekte. Door dit papieren onderzoek ging ik op in het land en in de groepen inwoners.
De infectieziekte Malaria wordt overgebracht door de Malariamug. Wanneer een malariamug een mens steekt om bloed te zuigen, dan kan deze persoon door het speeksel van de Malariamug geïnfecteerd worden met Malaria [2]. Er zijn verschillende vormen van Malaria met hun eigen ziekteverloop in de vorm van opflakkeren van de koorts.
Malaria is endemisch aanwezig in vele landelijke gebieden rond de evenaar. De Malariamug gedijt het best in warme regenrijke streken of na regenval in droge streken. In Midden Afrika beneden de Sahara komen 85 – 90 % van de fatale Malaria infecties voor.
Door het onderzoek naar de gezondheidstoestand kon ik redelijk makkelijk door Midden Afrika reizen. Ik had bijna overal toegang – ook tot vluchtelingenkampen en ik kreeg laagdrempelige contact met bijna alle groeperingen. Deze vele contacten leverden een schat aan informatie op over de gezondheidstoestand.
Deze hoofdingang was een zijdeur voor mijn eigenlijke onderzoek dat betrekking had op de oorzaken en gevolgen van volkerenmoord in Midden Afrika. Tussen de bedrijven van de interviews naar de gezondheidstoestand door, vroeg ik terloops informatie over de levensloop van de mensen die ik bezocht. Soms versluierd, soms direct vertelden de belangrijke getuigen hun verhaal over de verschrikkingen die zij tijdens conflicten hadden meegemaakt. Af en toe kreeg ik directe verklaringen over excessen. Op deze indirecte manier ontving ik belangrijke informatie voor mijn eigenlijke onderzoek.
Uiteraard rapporteerde ik over de gezondheidstoestand in de gebieden die ik bezocht en de voorlichting was nuttig. Maar dit onderzoek was weer verstoppertje spelen; nu voor de veiligheid van de vele geïnterviewden en voor mijn eigen veiligheid.
Door het onderzoek naar de gezondheidstoestand kon ik mijn eigenlijke studiereis in betrekkelijke veiligheid verrichten. De betaalde studiereis was in beginsel een zeer gevaarlijke reis. De machthebbers in Midden Afrika die mogelijk een aandeel in de volkerenmoord hadden, waren uiteraard zeer vijandig ten opzichte van ons onderzoek. De overwinnaar en/of de machthebber bepaalt hoe de handelingen in het verleden moeten worden gezien en binnen welk kader deze handelingen een passende plaats krijgen in de vastlegging van de geschiedenis. Geen vreemde pottenkijkers zijn gewenst om hierbij uiterst kritische en pijnlijke kanttekeningen te plaatsen. Als machthebbers of daders wisten van mijn onderzoek, dan liep het leven van de getuigen en mijn leven direct gevaar.
Omdat ik uit een Europees land kwam die zijn inwoners op afstand een redelijke bescherming kon bieden, had ik waarschijnlijk geen direct gevaar van de toenmalige machthebbers te duchten. Openlijke agressie tegen mij zou snel een diplomatiek conflict opleveren met de Westerse wereld en de helft van Afrika. Waarschijnlijk zou – na vele niet al te zachtzinnige verhoren – een uitwijzing volgen wegens inmenging met binnenlandse aangelegenheden met achterlating en vernietiging van al mijn studiemateriaal. De gevolgen voor de geïnterviewden zouden verstrekkender zijn.
De machthebbers zouden hun agressie tegen het doel van mijn studiereis niet rechtstreeks laten merken. Ook zij speelden kat en muis. Hun agressie tegen een dergelijk onderzoek dreigde altijd via omwegen. Iedere wegversperring, iedere inval in een dorp, iedere controle van papieren kon gevaarlijk zijn. Reizen met een groep onderzoekers die allerlei bedreigende vragen stelden, stond in mijn ogen gelijk aan een verhulde oorlogsverklaring. Onderzoekers die soortgelijke studies uitvoerden, zijn in grote problemen gekomen.
Ik besloot mijn aandeel in het onderzoek alleen uit te voeren. Ik reisde met hulp en onder de hoede van plaatselijke inwoners. Als vrouw kon ik in vrouwen gemeenschappen opgenomen worden. Ik stond open voor de hen en zij ontvingen mij gastvrij. Zij behoeden mij – als een van hun kleine kinderen – voor de gevaren van de omgeving en voor gevaren van beroving en erger.
Tijdens de laatste jaren van mijn studie heb ik veel alleen in Europa gereisd. Deze studiereis in Afrika besloot ik ook alleen te reizen. Vanaf mijn jongste jaren heb ik op bijna alle gebieden verstoppertje gespeeld. Op dit terrein heb ik door het lezen van de boeken van John Le Carré en Len Deighton vooral voorzichtigheid bijgeleerd. Ik besloot alleen te reizen met hulp van wisselende betrouwbare plaatselijke mensen.
In deze onbekende wereld met onzekerheden, mysteries en twijfel vertrouwde ik op geduld, tolerantie en mijn bewustzijn van mijn onkunde. Ik klampte mij niet vast aan afzonderlijke signalen, en ik liet alle denkbeelden en vooroordelen voorlopig los. Via omwegen – meestal verhuld en onopvallend – kreeg ik ontzettend veel informatie [7]. Ik liet de indrukken rijpen en maakte aantekeningen die ik cryptisch tussen de uitkomsten van mijn neven onderzoek verborg.
Als onderzoeker naar de gezondheidstoestand leefde ik samen – in een bevoorrechte positie – met de mensen op de plaatsen die ik bezocht. Vele dorpen en vluchtelingen kampen heb ik bezocht.
Uiteindelijk zorgden een aantal factoren ervoor dat ik mijn studiereis moest afronden. Allereerst begon het budget op te raken. Een eindverslag was nodig voor vervolg acties door de organisatie die mij de opdracht had gegeven. Daarnaast moest ik er rekening mee houden dan mijn verblijf in deze gebieden steeds meer op ging vallen. Mijn onbevangen verblijf bij de inwoners kon hierdoor erg snel omslaan in een explosieve situatie voor iedereen. Met mijn onderzoeksgegevens reisde ik naar een betrouwbaar vliegveld voor mijn vertrek.
[1] Carla Drift is een fictieve naam, de onderzoeken naar de gezondheidstoestand en zijn fictief. Geen persoon of onderzoek naar de oorzaken en gevolgen van volkerenmoord in Midden Afrika heeft model gestaan voor deze berichten over het leven van Carla Drift.
[2] Zie ook: http://en.wikipedia.org/wiki/Malaria
[3] Bron afbeelding: http://en.wikipedia.org/wiki/Malaria
[4] Deze wereldkaart toont de prevalentie van Malaria. De schaal gaat in toenemende ernst van licht geel naar donkerrood. Bron afbeelding: http://en.wikipedia.org/wiki/Malaria
[5] Bron afbeelding: http://en.wikipedia.org/wiki/Rwandan_Genocide
[6] Bron afbeelding: http://en.wikipedia.org/wiki/Rwanda
[7] Zie ook: Brooks, David, The Social Animal – The Hidden Sources of Love, Character and Achievement. New York: Random House, 2011, p. 248
[8] Bron afbeelding: http://en.wikipedia.org/wiki/Malaria